Normy grzewcze w kotłach c.o.

Norma PN-EN 303-5:2012

Produkowane i sprzedawane dziś kotły centralnego ogrzewania różnią się znacząco od powszechnie używanych kilka lat temu „kopciuchów”. Ten postęp technologiczny zawdzięczamy w zdecydowanej mierze zaostrzonym normom, jakie obecnie muszą spełniać piece. Przełomowe w tej kwestii okazało się obowiązujące od października 2017 roku Rozporządzenie Ministerstwa Rozwoju w sprawie wymagań energetyczno – emisyjnych dla kotłów, które nakazuje stosowanie się do zapisów normy PN-EN 303-5:2012. Według tej normy dopuszczalne jest użytkowanie kotłów klas 3, 4 i 5. W skrócie klasy te można opisać następująco:

• klasa 3 – najniższa klasa kotłów c.o. Jej wymagania zbliżone są do wcześniej wydawanych zabrzańskich Certyfikatów Bezpieczeństwa Ekologicznego. Wymogów tej klasy nie spełniają kotły zasypowe górnego spalania, a spośród kotłów górno-dolnego i dolnego spalania, tylko nieliczne są w stanie sprostać tym wymogom. Klasę tę reprezentuje większość kotłów podajnikowych.
• klasa 4 – średnia klasa kotłów c.o. Klasa ta osiągana jest przez kotły zasypowe dolnego spalania, a także kotły podajnikowe na węgiel.
• klasa 5 – najwyższa klasa kotłów c.o. Piece tej klasy emitują ponad 90% mniej zanieczyszczeń niż piece starych generacji. Producenci zdecydowanie chętniej konstruują kotły tej klasy w porównaniu do klasy średniej, gdyż ich zakup był najpowszechniej dotowany. Od roku 2017 jest to jedyna dozwolona klasa dla nowo sprzedawanych kotłów.

Klasy kotłów w praktyce

Mimo, iż podział kotłów c.o. na klasy funkcjonuje od 2002 roku (wówczas występowały klasy od 1 do 3), a podział na klasy 3 – 5 wprowadzono w 2012 roku, zdecydowana większość użytkowanych obecnie kotłów nie ma określonej żadnej klasy. Dlaczego? Do roku 2017 kotły nie były badane, gdyż nikt tego nie wymagał. Nawet, jeśli zostały wyprodukowane w myśl którejś z klas, najprawdopodobniej nie znajdziemy na ten temat informacji na tabliczce znamionowej lub w instrukcji obsługi. Żadnego znaczenia nie mają także wydawane niegdyś „certyfikaty ekologiczne”. Były one co prawda inspirowane normą PN-EN 303-5:2002, ale nie spełniały jej w 100%. Kotły c.o. te uznawane są więc jako „bezklasowe” i na podstawie uchwał antysmogowych powinny być wymienione w pierwszej kolejności.

Dyrektywa Ecodesign

Kolejnym ważnym krokiem w kierunku eliminacji kopcących kotłów c.o. jest wejście w życie Dyrektywy Ecodesign 1 stycznia 2020 roku. W pewnym uproszczeniu normy zawarte w dyrektywie mają szansę spełnić wyłącznie kotły 5. klasy. A i one muszą być dostosowane do dodatkowych kryteriów. Założenia dyrektywy narzucają bowiem dodatkowo graniczną wartość dla emisji tlenków azotu oraz uwzględniają sezonową efektywność energetyczną. Ponadto każdy kocioł powinien posiadać zgodną ze standardami etykietę energetyczną (podobną do tych, które znamy ze sprzętów AGD).

Uchwały antysmogowe

Wspomniane wyżej uchwały antysmogowe to lokalne akty prawne, wydane w większości województw, zmierzające do zmniejszenia na ich terenie emisji zanieczyszczeń. Ich głównym założeniem jest stopniowa wymiana kotłów co na takie, które spełniają aktualne normy, z podaniem konkretnych terminów. Niektóre z nich zapowiadają zakaz korzystania z paliwa w postaci węgla, a niekiedy także drewna. Jakie znaczenie mają te przepisy w praktyce? Przede wszystkim konieczność wymiany posiadanych przez użytkowników kotłów co. Te, które nie mają określonej klasy powinny zostać wymienione w ciągu najbliższych 5 lat. Te, które posiadają klasę niższą niż 5 – w ciągu 10 lat.